Er is vorige week een nieuw wetsvoorstel gepubliceerd dat werkgevers met 10 of meer werknemers verplicht een schriftelijke gedragscode te hebben, met als doel het voorkomen en beperken van ongewenst gedrag in de arbeidssituatie.
De werkgever moet er voor zorgen dat iedere werknemer kennis kan nemen van de gedragscode en dat werknemers goede voorlichting hierover krijgen.
Deze verplichting zal onderdeel worden van de Arbeidsomstandighedenwet.
Wat moet er volgens het wetsvoorstel staan in de gedragscode:
- Wat verstaan wordt onder ongewenst gedrag binnen de organisatie;
- Duidelijke en begrijpelijke omschrijving van voorbeelden van gedragingen die in ieder geval ongewenst zijn;
- De mogelijkheden tot ondersteuning voor werknemers en werkgevers als zij te maken krijgen met ongewenst gedrag;
- De maatregelen en sancties die volgen op overtreding van de regels uit de gedragscode;
- De functie van de persoon die werknemers kunnen aanspreken met vragen of opmerkingen over de gedragscode.
Wat betekent dit voor de organisatie?
Veel werkgevers hebben al een gedragscode op schrift. Die zullen denken: wij hebben al zo’n regeling, dus dat zit wel goed.
Punten 1 en 2 hierboven zullen waarschijnlijk wel zijn uitgewerkt.
Maar geldt dat ook voor de punten 3 tot en met 5? Het is aan te raden om dat te checken en de gedragscode daar op aan te passen. Ook nu het wetsvoorstel nog niet van kracht is, kan dat geen kwaad. Integendeel, op die manier wordt een goede basis gelegd voor een solide beleid ter voorkoming van sociale onveiligheid en bevordering van een integere organisatie.
Wetsvoorstel Verplichtstelling Vertrouwenspersoon
Het nieuwe wetsvoorstel tot verplichtstelling van een schriftelijke gedragscode sluit aan bij het al oudere wetsvoorstel tot verplichtstelling van de vertrouwenspersoon.
Dat wetsvoorstel ligt ter goedkeuring bij de Eerste Kamer. Daarin wordt geregeld dat werkgevers met 10 of meer werknemers verplicht een vertrouwenspersoon moeten aanstellen. Dit mag een interne of externe vertrouwenspersoon zijn. Tevens worden in dat wetsvoorstel de taken, rechten en verplichtingen rond de vertrouwenspersoon geregeld.
De vertrouwenspersoon heeft als primaire taak ondersteuning te bieden aan werknemers als zij te maken krijgen met ongewenst gedrag. En dat sluit dus weer aan bij punt 3 van het wetsvoorstel verplichtstelling gedragscode, zoals hierboven beschreven.
In de gedragscode is het ook wenselijk uit te werken hoe de vertrouwenspersoon bereikt kan worden en hoe de vertrouwenspersoon werkt.
Waarom verplichtstelling van een gedragscode en vertrouwenspersoon?
Volgens de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel verplichtstelling gedragscode had in 2023 7% van de werknemers te maken met ongewenst gedrag door collega’s of leidinggevenden. Dit interne ongewenste gedrag leidt naar schatting voor jaarlijks zeven extra verzuimdagen per slachtoffer. Dit kost werkgevers 1,7 miljard euro aan loondoorbetaling.
In de Memorie van Toelichting staat een berekening dat ongeveer 38% van de bedrijven een gedragscode heeft waarin iets is opgenomen over ongewenste omgangsvormen. Dit dekt ongeveer 64% van de werknemers.
Uit de tweejaarlijkse Werkgevers Enquête Arbeid (WEA) is in 2024 gevraagd naar maatregelen om psychosociale risico’s te verminderen. Daarbij gaf 22% van de werkgevers aan gedragsregels te hebben ten aanzien ongewenste omgangsvormen.
Dus, dit geeft ruimte voor verbetering.
Met het wetsvoorstel wordt een preventief en curatief doel nagestreefd.
Internetconsultatie
Het wetsvoorstel bevindt zich nu in de fase van internetconsultatie.
Een ieder kan tot 23 maart a.s. zijn ideeën en mening doorgeven via onderstaande link, waarbij ook de relevante documenten zijn te vinden.
https://www.internetconsultatie.nl/wijzigingarbeidsomstandighedenwetivmverplichtegedragscodeongewenstgedrag/b1